'het hele team is verantwoordelijk voor de kwaliteit'

Als tester bij een grote supermarkt maakte Jilte Onderwater tien jaar geleden kennis met scrum. Als scrummaster bij een discountketen besloot hij kwaliteit tot een teamprestatie te maken. ‘Testers en ontwikkelaars zijn sámen verantwoordelijk.’

‘Van verzorgingsproducten en elektronica tot kantoorartikelen en kleding. Capgemini onderhoudt voor een bekende discountketen het master-datamanagementsysteem met hierin álle informatie over elk product dat ze verkopen. Die informatie hebben ze nodig voor allerlei toepassingen, zoals de belastingaangifte en de website. Ons team zorgt ervoor dat de informatie beschikbaar is voor wie ermee moet werken, zoals inkoop- en financiële medewerkers. En dat informatieprocessen zoveel mogelijk geautomatiseerd worden.’

Veel informatie

‘Als ik zeg álle informatie, dan bedoel ik écht alle informatie. Die is bijvoorbeeld nodig om belastingaangifte te kunnen doen. Elke winkel betaalt veel verschillende soorten belasting; verpakkings-, video- en batterijbelasting om er maar een paar te noemen. Van een simpele tube tandpasta moeten ze bijvoorbeeld veel weten om de verpakkingsbelasting te kunnen betalen. Informatie over de afmetingen en het gewicht van de kartonnen verpakking om de tube heen, de tube zelf – met en zonder inhoud –, de dop en zelfs het cellofaantje daaronder. Vooralsnog is het invoeren ervan vooral handmatig werk, al onderzoekt de discounter of leveranciers deze informatie ook zelf in het systeem kunnen zetten.’

Kwaliteit als teamprestatie

‘Ik kwam als scrummaster binnen bij deze opdracht. Bij scrum werk je met sprints: het opknippen van de totale klus in kleinere onderdelen die stapsgewijs gebouwd, getest en opgeleverd worden. Nadat je een sprint hebt afgerond ga je door met de volgende. Het overzicht over de complete opdracht ligt in handen van de scrummaster. Bij eerdere opdrachten had ik al kennisgemaakt met kwaliteit als teamprestatie. Ik besloot dit ook te introduceren bij de discounter. Het houdt in dat de ontwikkelaars en testers in mijn team sámen verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit. In principe hebben ze hun eigen taak, maar ze springen ook in andere rollen bij als we binnen het team handjes tekortkomen.’

Leren en verbeteren

‘Als scrummaster faciliteer ik een soepele samenwerking in het team. Ik kijk wat het team nodig heeft en geef hun ook zeggenschap over hoe ze hun werk invullen. Ook als voor de lange termijn bijvoorbeeld extra mensen nodig zijn. Dan kiest het team zelf of dat een tester of een ontwikkelaar moet worden. Zij weten namelijk als geen ander wat ze nodig hebben. Bovendien kunnen veel testers ontwikkelen, en andersom. Zelf help ik daarom ook mee als het nodig is; als tester en bij de minder complexe stories – opdrachten – als ontwikkelaar.’

‘Het belangrijkste onderdeel van kwaliteit als teamprestatie? Reflecteren. Bij agile werken horen verschillende soorten meetings, degene waarbij we reflecteren vind ik het meest leerzaam. Hoe goed je van tevoren probeert om een sprint in te richten, het komt ook wel eens voor dat je aan het eind niet klaar bent of ontevreden over de kwaliteit. Dan is het belangrijk om samen te kijken hoe dat komt, zodat je ervan kan leren. Niet om iemand de schuld te geven, maar om het proces te verbeteren.’

Interessante vervolgstap

‘Op dit moment ben ik product owner bij de discounter. Een rol die ik al langer eens wilde uitproberen. Het is een gelukje dat deze kans zich voordeed. Meestal werken bedrijven met interne product owners, maar hier ging zo’n interne product owner iets anders doen en ik greep mijn kans. Als product owner ben ik niet langer verantwoordelijk voor het team, maar voor het resultaat. Een interessante vervolgstap dus. Eén die ik in de toekomst graag nog eens op zou pakken bij een andere opdrachtgever. En een waardevolle ervaring om van te leren voor een volgende opdracht als scrummaster!’

Zie jij net als Jilte kwaliteit als teamprestatie?